ارزیابی و تهیه نقشه بیابان زایی با روش فائو و یونپ در حوزه آبخیز کویر میقان

Authors

علی فرمهینی فراهانی

محمد درویش

abstract

بیابان‏­­­­‏‏‏زایی معضلی جهانی بوده و اغلب کشورهای خشک و نیمه­خشک جهان ازجمله ایران با این پدیده مواجه هستند. بیابان­زایی محدودیت­های بسیاری از لحاظ کشاورزی، تأمین مواد غذایی، پرورش دام، توسعه صنعت و ارائه هزینه­های خدماتی ایجاد می­نماید. این پدیده فرایندی است که به تدریج توسعه و تشدید یافته و هزینه­های اصلاح آن بشکل تصاعدی افزایش می­یابد، بنابراین شناسایی و ارزیابی عوامل مؤثر در بیابان­زایی و تعیین مناطق مبتلا به این معضل از ضروریات امر در هر منطقه می­باشد. یکی از مناسبترین روشها جهت ارزیابی بیابان­زایی روش فائو و یونپ می­باشد که در آن فرایندهای متعددی جهت ارزیابی بیابان­زایی بررسی و مطالعه می­شود. زوال پوشش گیاهی، فرسایش آبی، فرسایش بادی، افت کمی و کیفی منابع آب و شورشدن خاک به همراه فشار دام و جمعیت بر روی محیط­زیست فرایندهای اصلی مورد مطالعه در این تحقیق بوده­اند. دوره زمانی ارزیابی یک دوره 20 ساله (87-1368) و با توجه به قدیمی­ترین اطلاعات، عکس­های هوایی و تصاویر ماهواره­ای موجود بود. برای ارزیابی هر فرایند چندین شاخص در نظر گرفته شده و با برداشت­های میدانی و مطالعات کتابخانه­ای شاخصهای منتخب ارزیابی و امتیازدهی شده­اند. چهار کلاس ناچیز، متوسط، شدید و خیلی شدید نیز جهت تفکیک درجات بیابان­زایی در نظر گرفته شد. هر یک از فرایندها از سه جنبه وضعیت کنونی، سرعت و استعداد طبیعی بیابان­زایی بررسی شدند. نقشه­های بیابان­زایی از جنبه­های مذکور در محیط gis ترسیم و برای تهیه نقشه نهایی بیابان­زایی تلفیق گردیدند. براساس نتایج بدست­آمده در حوزه آبخیز کویر میقان به­ترتیب 125853 هکتار (23%) اراضی در کلاس ناچیز، 251504 هکتار (45%) در کلاس متوسط و 158819 هکتار (29%) در کلاس شدید بیابان­زایی قرار دارند. بیابان­زایی شدید عمدتاً در سنگلاخهای کوهستانی و مناطق با شیب بالای 60 درصد که پوشش گیاهی فقیری دارند و در اراضی شور و سدیمی حاشیه کویر میقان مشاهده می­گردد. زوال پوشش گیاهی و فرسایش آبی از عوامل اصلی بیابان­زایی در این حوزه بوده و فشار چرای دام عامل اصلی تشدید بیابان­زایی می­باشد. نتایج بدست­آمده بستری پایه و مناسب در راستای شناخت بهتر و مبارزه صحیح­تر با پدیده بیابان­زایی در منطقه مورد مطالعه ارائه داده است.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

ارزیابی و تهیه نقشه خطرکل بیابان زایی با روش فائو- یونپ (مطالعه موردی: حوزه آبخیز قمرود)

بیابان زایی، به کاهش استعداد زیست­توده و اضمحلال منابع محیطی و اکوسیستم ها اطلاق می شود که عوارض منطقه ای و فرامنطقه ای آن سطوح و جنبه های زندگی انسان را متأثر می سازد. این تحقیق با هدف ارزیابی و تهیه نقشه بیابان زایی در حوزه آبخیز دریاچه نمک (زیرحوزه قمرود) به وسعت 1614176 هکتار انجام شد. جنبه های بیابانی شدن از فرایندهای زوال پوشش گیاهی، فرسایش آبی، فرسایش بادی­، اُفت کمّی و کیفی منابع آب و شور...

full text

ارزیابی و تهیه نقشه خطر کل بیابان‌زایی با روش اصلاح شده فائو و یونپ (مطالعه موردی: حوزه آبخیز قره‌چای)

معرفی مدلی موقت به‌منظور ارزیابی بیابان‌زایی و ترسیم نقشه حساسیت اراضی به فرایندهای کاهنده کارایی سرزمین، توسط فائو و یونپ پیشنهاد گردید. در نوشتار پیش‌رو، نتایج اجرای منطقه‌ای روش اصلاح شده فائو و یونپ در حوزه آبخیز قره‌چای ارائه می‌شود. در این روش 5 فرایند اصلی تخریب اراضی از 2 جنبه وضعیت کنونی و استعداد طبیعی مورد بررسی قرار گرفت و برای هر یک از جنبه‌های مذکور، نقشه‌‌ با درجات بیابان‌زایی کم...

full text

ارزیابی و تهیه نقشه‌ خطرکل بیابان‌زایی با روش فائو- یونپ (مطالعه موردی: حوزه آبخیز قمرود)

بیابان‌زایی، به کاهش استعداد زیست­توده و اضمحلال منابع محیطی و اکوسیستم‌ها اطلاق می‌شود که عوارض منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای آن سطوح و جنبه‌های زندگی انسان را متأثر می‌سازد. این تحقیق با هدف ارزیابی و تهیه نقشه بیابان‌زایی در حوزه آبخیز دریاچه نمک (زیرحوزه قمرود) به وسعت 1614176 هکتار انجام شد. جنبه‌های بیابانی‌شدن از فرایندهای زوال پوشش گیاهی، فرسایش آبی، فرسایش بادی­، اُفت کمّی و کیفی منابع آب و شور...

full text

ارزیابی و تهیه نقشه خطر کل بیابان زایی با روش اصلاح شده فائو و یونپ (مطالعه موردی: حوزه آبخیز قره چای)

معرفی مدلی موقت به منظور ارزیابی بیابان زایی و ترسیم نقشه حساسیت اراضی به فرایندهای کاهنده کارایی سرزمین، توسط فائو و یونپ پیشنهاد گردید. در نوشتار پیش رو، نتایج اجرای منطقه ای روش اصلاح شده فائو و یونپ در حوزه آبخیز قره چای ارائه می شود. در این روش 5 فرایند اصلی تخریب اراضی از 2 جنبه وضعیت کنونی و استعداد طبیعی مورد بررسی قرار گرفت و برای هر یک از جنبه های مذکور، نقشه با درجات بیابان زایی کم، ...

full text

ارزیابی بیابان‌زایی اراضی حوزۀ آبخیز شازند با استفاده از روش فائو و یونپ

شناسائی و ارزیابی عوامل مؤثر در بیابان­زایی و تعیین مناطق مبتلا به این معضل از ضروریات امر در هر منطقه می­باشد. یکی از مناسبترین روش­ها جهت ارزیابی بیابان­زایی روش فائو و یونپ می­باشد که در آن فرآیندهای متعددی جهت ارزیابی بیابان­زایی بررسی و مطالعه می­گردند. زوال پوشش گیاهی، فرسایش آبی، فرسایش بادی، افت کمّی و کیفی منابع آب و شور شدن خاک به همراه فشار دام و جمعیت بر روی محیط زیست فرآیندهای اصلی ...

full text

My Resources

Save resource for easier access later


Journal title:
تحقیقات مرتع و بیابان ایران

Publisher: موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور

ISSN 1735-0875

volume 19

issue 4 2013

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023